Archives Events

Συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στον Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός"

Η συναυλία θα ξεκινήσει με την Εισαγωγή από την όπερα «Il signor Bruschino» του Gioacchino Rossini. Η μονόπρακτη αυτή φάρσα, που αποτελεί την ένατη κατά σειρά όπερα του συνθέτη, ανέβηκε για πρώτη φορά στη Βενετία στις 27 Ιανουαρίου 1813 αλλά το έργο αποσύρθηκε αμέσως λόγω της παταγώδους του αποτυχίας. Το έργο δεν ξαναπαίχτηκε ποτέ κατά τη διάρκεια της «ενεργούς» δράσης του Rossini. Η εισαγωγή είναι ουσιαστικά το μόνο τμήμα του έργου, που έχει διατηρήσει μία θέση στο συμφωνικό ρεπερτόριο. Χαρακτηρίζεται από έντονο χιούμορ και πνευματώδη διάθεση, αν και σε ορισμένα σημεία η μουσική γίνεται αρκετά συναισθηματική. Σε δύο σημεία της εισαγωγής ο Rossini κάνει χρήση ενός ιδιαίτερου –και προκλητικού για τα δεδομένα της εποχής του- ηχητικού εφέ, ζητώντας από τους μουσικούς στα δεύτερα βιολιά να «χτυπήσουν» ένα ρυθμό με τα δοξάρια στα αναλόγιά τους. Ίσως γι’ αυτό και να έγραψε με αυτοσαρκαστική διάθεση στο τέλος της εισαγωγής τη φράση «Dio ti salvi l’ anima» («Ο Θεός ας σώζει την ψυχή σου»).
Στη συνέχεια θα εκτελεστούν οι Παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα ροκοκό, έργο 33, για βιολοντσέλο και ορχήστρα του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι. Αποτίνοντας φόρο τιμής στο Mozart ο Τσαϊκόφσκι έγραψε μία σειρά οκτώ παραλλαγών για βιολοντσέλο και ορχήστρα πάνω σε ένα θέμα, που αποτελεί κλασικότροπη επεξεργασία μίας λαϊκής μελωδίας. Το έργο γράφτηκε το 1877 για τον γερμανικής καταγωγής διάσημο βιρτουόζο του βιολοντσέλου της εποχής, Wilhelm Fitzenhagen, και αφιερώθηκε σε αυτόν, ο οποίος μάλιστα έκανε και την πρώτη του εκτέλεση στις 30 Νοεμβρίου εκείνης της χρονιάς στη Μόσχα υπό τη διεύθυνση του Νικολάι Ρουμπινστάιν. Την επόμενή χρονιά ωστόσο, ο Fitzenhagen προέβη σε εκτεταμένες παρεμβάσεις στη δομή του έργου, που αρχικά δυσαρέστησαν έντονα το συνθέτη, αν και μερικά χρόνια αργότερα (1889) εκείνος έδωσε –με μεγάλη απροθυμία- τη συγκατάθεσή του για την έκδοση της εκδοχής του Fitzenhagen. Σολίστ είναι η διακεκριμένη βιολοντσελίστρια από την Κορέα Meehae Ryo.
Η συναυλία θα κλείσει με τη Συμφωνία αρ. 45 σε φα δίεση ελάσσονα «του Αποχαιρετισμού» του Franz Joseph Haydn. Η Συμφωνία γράφτηκε το 1772 για τον πρίγκιπα Nikolaus Esterhazy, στην υπηρεσία του οποίου εργαζόταν τότε ο Haydn. Ανήκει στα έργα εκείνα του Haydn, τα οποία φέρουν έντονη τη σφραγίδα μίας ιδιαίτερης δραματικότητας, χαρακτηριστικής του κινήματος «Sturm und Drang» («Καταιγίδα και Ορμή») της εποχής. Αυτό αποδεικνύει άλλωστε και η επιλογή ελάσσονας τονικότητας, γεγονός ασυνήθιστο για τα τότε δεδομένα. Η Συμφωνία παραμένει διαχρονικά μία από τις πλέον δημοφιλείς του συνθέτη της. Το προσωνύμιο «του Αποχαιρετισμού» οφείλεται στο τελευταίο μέρος της συμφωνίας, η σύλληψη του οποίου ανάγεται στο ακόλουθο γεγονός: Οι μουσικοί της ορχήστρας του πρίγκιπα, υποχρεωμένοι να τον ακολουθούν στο θερινό του ανάκτορο, βρέθηκαν μακριά από τις οικογένειές τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα του αναμενόμενου. Όταν ζήτησαν από τον μαέστρο τους Haydn να μεσολαβήσει στον πρίγκιπα για να τους αποδεσμεύσει, ο συνθέτης προτίμησε να εκφράσει το αίτημα με μουσικό τρόπο και έτσι, στο φινάλε της συμφωνίας, σταδιακά οι μουσικοί αποχωρούν από τα αναλόγιά τους, εωσότου μείνουν μόλις δύο βιολιά. Ο πρίγκιπας πάντως έλαβε το μήνυμα και έτσι οι μουσικοί μπόρεσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

by kostas_know

Πέντε νέοι σολίστ

Η συναυλία θα ξεκινήσει με το Andante spianato και Μεγάλη Πολωνέζα για πιάνο και ορχήστρα, έργο 22 του Frederic Chopin. Αν και ο πολωνικής καταγωγής χορός της “πολωνέζας” ενέπνευσε αρκετούς συνθέτες πριν αλλά και μετά τον Chopin, εκείνος ήταν που συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το είδος αυτό, αφού καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής του ζωής ο χορός αυτός της πατρίδας του έδινε συχνά το έναυσμα για τη σύνθεση ομώνυμων έργων, εξαιρετικής λεπτότητας, ομορφιάς και ζωντανής χορευτικής διάθεσης. Η Μεγάλη Πολωνέζα σε Μι ύφεση μείζονα για πιάνο και ορχήστρα είναι ένα νεανικό έργο του Chopin, που γράφτηκε στο διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου 1830 και Ιουλίου 1831. Το 1834 ο συνθέτης επέστρεψε στο έργο συμπληρώνοντάς το με ένα εισαγωγικό μέρος για σόλο πιάνο, το Andante spianato. Σολίστ είναι η πιανίστα Νεφέλη Μούσουρα.
Στη συνέχεια θα εκτελεστεί το Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα, έργο 14 του Samuel Barber. Ο μεγιστάνας της βιομηχανίας σαπουνιών Samuel Fels, ο οποίος είχε υιοθετήσει τον ταλαντούχο νεαρό βιολονίστα Iso Briselli, παρήγγειλε το 1939 στον Barber να γράψει ένα κοντσέρτο για βιολί για το γιο του. Έτσι προέκυψε το Κοντσέρτο αυτό, η επίσημη πρώτη εκτέλεση του οποίου δόθηκε το Φεβρουάριο του 1941 από το διακεκριμένο Αμερικανό βιολονίστα Albert Spalding και με την Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας υπό τη διεύθυνση του Eugene Ormandy. Έκτοτε το Κοντσέρτο του Barber καθιερώθηκε δίκαια ως το σημαντικότερο αμερικανικό κοντσέρτο για βιολί. Σολίστ είναι ο βιολονίστας Λεωνίδας Κιοσές.
Κατόπιν ακολουθεί το Κοντσέρτο «του Αρανχουέθ» για κιθάρα και ορχήστρα του Joaquin Rodrigo. Η τύφλωση του Ισπανού Joaquin Rodrigo από διφθερίτιδα σε ηλικία μόλις τριών ετών αποτέλεσε καταλυτικό παράγοντα στη μετέπειτα ενασχόλησή του με τη μουσική. Ο τίτλος του έργου αναφέρεται στο ανάκτορο του Αρανχουέθ στις όχθες του ποταμού Τάγου κοντά στη Μαδρίτη. Από μουσικής άποψης ο Rodrigo έμεινε πιστός στις ισπανικές του ρίζες. Έχοντας από τη φύση του μία αξιοσημείωτη μελωδική επινοητικότητα δεν συμπορεύτηκε με την πρωτοπορία της εποχής του αλλά υιοθέτησε ένα ιδίωμα “νέο-παραδοσιακό”, όπως ο ίδιος το χαρακτήριζε. Σολίστ είναι ο κιθαρίστας Ιωάννης Ανδρόνογλου.
Η συναυλία θα συνεχιστεί με τους Χορούς (Danse sacree et danse profane) για άρπα και ορχήστρα εγχόρδων του Claude Debussy. Το 1897 ο μουσικός οίκος κατασκευής πιάνων και αρπών “Pleyel” επινόησε ένα νέο τύπο άρπας, με χορδές για κάθε ημιτόνιο, και την ονόμασε “χρωματική” άρπα. Στο πλαίσιο προώθησής της ο Pleyel παρήγγειλε το 1903 στον Debussy να συνθέσει ένα έργο για αυτή, που θα αναδείκνυε τις δυνατότητές της. Ο συνθέτης ανταποκρίθηκε στο αίτημα με τους δύο Χορούς, που παρά το γεγονός ότι η χρωματική άρπα σύντομα παραγκωνίστηκε, κατόρθωσαν να παραμείνουν στο ρεπερτόριο της άρπας, αφού –πέραν της αδιαμφισβήτητης μουσικής τους αξίας- μπορούν κάλλιστα να παιχτούν και από την καθιερωμένη άρπα με πεντάλ. Σολίστ είναι η αρπίστα Αναστασία Μακροπούλου.
Τέλος, η συναυλία θα κλείσει με τη Γαλάζια Ραψωδία για πιάνο και ορχήστρα του George Gershwin. Η έμπνευση των βασικών θεμάτων και της γενικής μορφής του έργου έγινε κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του νεαρού τότε συνθέτη προς τη Βοστόνη με τρένο. Ο αρχικός τίτλος του έργου ήταν “Αμερικάνικη Ραψωδία” αλλά άλλαξε μετά από πρόταση του αδελφού του συνθέτη, Ira Gershwin. Το γοητευτικότατο αυτό έργο, που υφολογικά συνδυάζει το ιδίωμα της τζαζ με τη συμφωνική μουσική, αποτελεί –παρά τις όποιες δομικές του ατέλειες- σταθμό στην ιστορία της αμερικανικής μουσικής. Σολίστ είναι ο πιανίστας Δημήτρης Μαρίνος.

by kostas_know

Αφιέρωμα στη Μουσική και στους Μουσικούς του Αζερμπαϊτζάν

Η μουσική του Αζερμπαϊτζάν είναι ένα αναπόσπαστο τμήμα της μουσικής κουλτούρας της Μέσης Ανατολής, εξελισσόμενη παράλληλα μέσα στην καρδιά της πορείας της ευρωπαϊκής και ρώσικης μουσικής. Στα τέλη του 19ου αιώνα ιδρύθηκαν στο Μπακού συμφωνική ορχήστρα, ιδιωτικά συγκροτήματα όπερας και μουσικοί σύλλογοι. Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Uzeyir Hajibeyov, κορυφαίος Αζέρος συνθέτης, έγραψε τη μουσική για την πρώτη αζερική μουσική κωμωδία “Arshyn Mal Alan” (“Ο γυρολόγος υφασμάτων”), και έκτοτε έχει ανέβει σε 120 θέατρα σε όλο τον κόσμο.

Οι επόμενες δεκαετίες σφραγίστηκαν από την εξέλιξη νέων και ποικίλων μουσικών ειδών στο Αζερμπαϊτζάν – λαϊκές ρομάντσες, συμφωνικά mugham, όπερα και μουσική δωματίου, μπαλέτα, μουσική τζαζ και pop. Αζέροι συνθέτες, μουσικοί εκτελεστές και τραγουδιστές βρέθηκαν στο διεθνές προσκήνιο ενώ η αζερική μουσική διατήρησε τη μοναδικότητά της εκφράζοντας τη σύνθεση της μοναδικής Ανατολικής πολιτισμικής παράδοσης με τη Δυτική κλασική παράδοση και τις σύγχρονες μουσικές τάσεις.

by kostas_know