Οι πόλεις της μουσικής-Δρέσδη

Η Δρέσδη είναι ο επόμενος συναυλιακός σταθμός του θεματικού κύκλου «Οι Πόλεις της μουσικής» της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών: Η ομώνυμη συναυλία που πραγματοποιείται την Παρασκευή 31 Μαρτίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, υπό τη μουσική διεύθυνση του δυναμικού Ινδονήσιου αρχιμουσικού Αντριάν Πραμπάβα (που επιστρέφει στο πόντιουμ της Κ.Ο.Α. δυόμιση χρόνια αφότου την είχε διευθύνει για πρώτη φορά) περιλαμβάνει έργα Σούμαν, Βάγκνερ και Στράους- αφού οι δύο πρώτοι έζησαν κάποια χρόνια στη Δρέσδη ενώ στην Όπερα της πόλης είχαν πρωτοπαρουσιαστεί πολλές από τις όπερες του Στράους. 

Από την εργογραφία του Ρόμπερτ Σούμαν επιλέχθηκε για τη συναυλία η Εισαγωγή «Μάνφρεντ» ως φόρος τιμής της επετείου των 200 χρόνων από την ποιητική σύνθεση του Λόρδου Βύρωνα. Επιλέχθηκε επίσης το Κοντσέρτο για πιάνο, με σολίστ την σπουδαία Ελληνίδα πιανίστα και δασκάλα Δόμνα Ευνουχίδου. Το πρόγραμμα συμπληρώνεται με την Εισαγωγή από τους «Αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης» του Ρίχαρντ Βάγκνερ και με το «Δον Ζουάν» του Ρίχαρντ Στράους.

Το ποιητικό αριστούργημα «Μάνφρεντ», έργο εμβληματικό του Ρομαντισμού, είχε γραφτεί την περίοδο (1816-1817) που ο Λόρδος Βύρων ήταν αυτοεξόριστος στις Ελβετικές Άλπεις. Τεράστιο θαυμασμό για το ποιητικό έργο του Λόρδου Βύρωνα έτρεφε ο Ρόμπερτ Σούμαν-που άλλωστε μελοποίησε πολλά από τα ποιήματά του πρώτου. Ειδικά όμως ο «Μάνφρεντ» φαίνεται ότι ασκούσε βαθύτατη έλξη στον συνθέτη, ο οποίος τελικώς αποφάσισε να γράψει σκηνική μουσική για το έργο (1848-1849) «δείχνοντας τόση αγάπη και σπαταλώντας τόσες δυνάμεις» όσο για κανένα άλλο του έργο, όπως ο ίδιος είχε σημειώσει χαρακτηριστικά. Η Εισαγωγή, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Μάρτιο του 1852 στη Λειψία, υπό τη μουσική διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη, αποτελεί πράγματι ένα μικρό, αλλά πυκνό σε δράση και δραματικότητα, συμφωνικό διαμάντι του ρομαντικού ρεπερτορίου. 

Αρκετά νωρίτερα, το 1841, ο μεγάλος Γερμανός ρομαντικός είχε συνθέσει μία μονομερή Φαντασία για πιάνο και ορχήστρα, «κάτι μεταξύ Συμφωνίας, κοντσέρτου και μεγάλης σονάτας», όπως είχε εξηγήσει ο ίδιος. Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, με σολίστ τη σύζυγο του συνθέτη, Κλάρα. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το Μάιο του 1845, ο Σούμαν αποφάσισε να προσθέσει στη Φαντασία δύο ακόμα μέρη, δημιουργώντας έτσι το Κοντσέρτο για πιάνο, που έμελλε να γίνει ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του.

Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ συνέθεσε τους αριστουργηματικούς «Αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης» (έργο το οποίο αναφέρεται ως γνωστόν στη μεσαιωνική γερμανική συντεχνία τραγουδοποιών, με ηγετικό στέλεχος τον Χανς Ζαξ, που είναι μάλιστα ιστορικό πρόσωπο) μεταξύ του 1862 και του 1867. Η ορχηστρική Εισαγωγή είχε γραφτεί ήδη από τον Απρίλιο του 1862 και για πρώτη φορά ακούστηκε αυτοτελώς σε συναυλία στη Λειψία την 1η Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, υπό τη διεύθυνση του ιδίου του Βάγκνερ. 

Ο Στράους έκανε τα πρώτα σχεδιάσματα του «Δον Ζουάν» το Μάιο του 1888-κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ιταλία-και ολοκλήρωσε το έργο μέχρι τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Πρότυπό του είναι ο γνωστός ήρωας όπως τον σκιαγραφεί όμως ο Αυστριακός ποιητής Νικολάους Λενάου στο έμμετρο δραματικό του έργο του 1851, δηλαδή ως ιδεαλιστή του οποίου οι ερωτικές περιπέτειες κινητοποιούνται από μία (μάταιη) αναζήτηση της ιδανικής, απόλυτης θηλυκότητας. Η πρεμιέρα του έργου έγινε το Νοέμβριο του 1889, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη στη Βαϊμάρη-όπου πρόσφατα είχε αναλάβει καθήκοντα αρχιμουσικού. Η επιτυχία του έργου ήταν ανεπανάληπτη και απογείωσε τη φήμη του Στράους εντός και εκτός γερμανικού εδάφους.